Multiplicanto-courounado
Glebionis coronaria
Asteraceae Compositae
Autre noum : Multiplianto.
Noms en français : Chrysanthème à couronnes, Chrysanthème comestible.
Descripcioun :La multiplicanto-courounado nous vèn de la ribo de mediterrano (bessai de Corso mounte èi terrenalo). Se rescountro dins lis ermas, escoumbre e en ribo de camin. I'a dos meno, uno touto jauno, coume eici e uno emé lou couor blanc. Se recounèis majamen à si bratèio membranouso, si ligulo jauno e sis akène trigono. Se destrìo de Glebionis segetum que trachis dins li blad e qu'a li fueio bèn mens descoupado.
Usanço :Li fueio soun manjado en Chino, au Japoun e en Courèio, pèr eisèmple soun boutado dins la soupo en fin de cuecho.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 120 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Glebionis
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino estenoumediterrano
Ref. sc. : Glebionis coronaria (L.) Cass. ex Spach, 1841
Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753